STYCZEŃ
PORADNIK DZIAŁKOWCA > KALENDARZ PRAC
Porady ogrodnicze na styczeń
● Kiedy odkryć, kiedy
odsłonić? Pogoda skłania nas do takich refleksji. Po krótkim ochłodzeniu, znów mamy
jesienną aurę. Pamiętajmy jednak, że nie powinniśmy rozgarniać kopczyków, ani
zdejmować materiałów chroniących górną część rośliny podczas zimowych ociepleń
i okresów odwilży. Znajomość zasad okrywania/odsłaniania roślin pomoże im
przetrwać zimę w dobrej kondycji.
● Podlewamy
zimozielone W słoneczne dni zimozielone rośliny wyparowują dużo wody i nie mogą pobrać
jej z zamarzniętej ziemi. Podlewamy je w dni bezmroźne i osłaniamy stroiszem i
włókniną. Jeśli tego nie zrobimy, do wiosny uschną!
● Dokarmiamy
ptaki Przez całą zimę dokarmiamy ptaki przylatujące do ogrodu. Pamiętajmy, że są
one naszymi sprzymierzeńcami w walce ze szkodnikami. Pokarm – najczęściej
nasiona zbóż, traw, słonecznika, kasze, pokruszone pieczywo, należy wykładać w
tych samych miejscach, gdyż ptaki przyzwyczajają się do miejsc dokarmiania.
● Rośliny
doniczkowe Podlewamy je oszczędniej, przestajemy nawozić, przenosimy bliżej okna,
systematycznie wycieramy z kurzu. Aby zwiększyć wilgotność powietrza, doniczki
ustawiamy na podstawce z wodą. Wietrząc pokój pamiętajmy, aby zimne powietrze
nie owiewało roślin. Mimo to może zdarzyć się, że rośliny zaczną zrzucać
liście, pokryją się plamami lub oklei je watowata lub lepka substancja.
● Wysiewamy byliny Jeśli chcemy
przygotować własną rozsadę bylin takich jak np. ciemiernik biały, orliki,
dzwonki, jeżówki, pierwiosnki, trytomy, ich nasiona wysiewamy już teraz do
skrzynek z podłożem. Pojemniki ustawiamy następnie na zewnątrz, aby niska
temperatura pobudziła nasiona do kiełkowania. Po około 6 tygodniach przenosimy
je do pomieszczenia o temperaturze 12°C. Przykrywamy folią lub szybą,
regularnie zraszamy i wietrzymy. Po ok. 4 tygodniach rośliny są gotowe do
pikowania.
● Pomysł na… uprawę w
skrzyniach To nowy, wygodny i elegancki sposób uprawy roślin – warzyw, ziół,
kwiatów. Sprawdzi się na małych działkach lub na tarasach i balkonach. Jest
polecany również dla osób z niepełnosprawnością ruchową i dla małych dzieci.
● Egzotyka w mieszkaniu Wystarczy spełnić
kilka podstawowych wymagań, aby corocznie cieszyć się cytrusami z własnego
drzewka. Podstawą jest zapewnienie odpowiedniego dostępu do światła. Nie bez
znaczenia są także umiejętne podlewanie i nawożenie oraz zapewnienie roślinom
okresu spoczynku.
● Dobre, bo…
własne Coraz modniejsza staje się uprawa własnych krzewów i drzew owocowych.
Dzięki temu mamy na działce to, co nam smakuje, a dodatkowo – pewność, że jest
to zdrowe. Styczniowy „Mój Ogródek” doradzi, jakie odmiany drzew i krzewów
owocowych wybrać do ogrodu aby były smaczne, plenne i co najważniejsze –
odporne lub tolerancyjne na choroby. (dzięki temu będą zdrowsze i tańsze w
uprawie!).
● Sadzonki krzewów
owocowych To dobry czas na przygotowanie sadzonek zdrewniałych np. z porzeczek. Z
pędów rocznych tniemy sadzonki długości ok. 20 cm (najlepsze są dolne odcinki
pędów). Wierzchołkową część wyrzucamy gdyż nie jest dostatecznie zdrewniała.
Sadzonki wiążemy w pęczki i dołujemy w wilgotnym pisku w piwnicy. Optymalna
temperatura przechowywania wynosi 2–4°C.
● Bielenie drzew Duże wahania
temperatur pomiędzy słonecznym dniem a mroźną nocą mogą spowodować uszkodzenia
kory i drewna drzew owocowych, zwłaszcza od strony południowej. Aby zapobiec
powstawaniu uszkodzeń mrozowych (podłużne pęknięcia i rany zgorzelinowe) należy
na początku stycznia pokryć pnie białą warstwą wapna, która odbija nagrzewające
je promienie słoneczne. Najbardziej narażone na pękanie kory oraz powstawanie
ran zgorzelinowych są drzewa o wysokich pniach. Do bielenia używamy wapna
palonego rozpuszczonego w wodzie (2 kg wapna/10 l wody). Dodatek gliny do
przygotowanej mieszaniny zapobiega szybkiemu spłukiwaniu przez deszcz wapna
nałożonego na pnie drzew. Jeżeli wapno zostanie zmyte, zabieg należy powtórzyć.
Bielenie wykonujemy w bezchmurny i suchy dzień, aby warstwa wapna mogła szybko
wyschnąć. Pamiętajmy, że zabieg nie zwalcza szkodników, a wykonany wiosną (w
marcu), nie ma już żadnego znaczenia.
● Ścinamy zrazy Z myślą o wiosennym
szczepieniu drzewek owocowych ścinamy roczne,
zdrowe, silne pędy wybranych odmian. Zrazy zebrane w pęczki i podpisane
przechowujemy w temperaturze 2–4°C, umieszczone do 1/3 długości w wilgotnym
piasku, trocinach lub torfie. Można je też zadołować (po wcześniejszym
owinięciu w szmatkę) po północnej stronie altany, gdzie w dobrej formie
dotrwają do wiosny. Miejsce to oznaczamy, aby wiosną można było je bez trudu
odnaleźć.
● Oprysk na
kędzierzawkę Jeśli zima jest łagodna i występują dłużej trwające ocieplenia,
konieczne jest opryskanie brzoskwiń i nektaryn przeciwko kędzierzawości liści
brzoskwini. Drzewa te wcześnie rozpoczynają wegetację, a pierwszym sygnałem do
oprysku jest nabrzmiewanie pąków i rozchylanie się łusek okrywających pąki. W
tej fazie rozwoju dochodzi już do pierwszych infekcji. Oprysk drzew Miedzianem
50 WP w stężeniu 1% przeprowadza się w dzień bez opadów, przy temperaturze
powyżej 5ºC. Drzewa należy opryskiwać bardzo dokładnie.
● Przed cięciem Warto zrobić przegląd
narzędzi do cięcia drzew i krzewów. Sekatory i piłki trzeba naostrzyć, tak aby
przystępując do cięcia prześwietlającego pracę można było wykonać sprawnie, a
powierzchnie ran były gładkie, co przyspiesza ich proces gojenia.
● Kiedy ciąć? Często już w styczniu
podczas dłużej trwających ociepleń, niektórzy działkowcy przystępują do cięcia
drzew owocowych. Niestety, nie jest to odpowiedni termin na przeprowadzenie
tego zabiegu. Często bowiem po okresie ocieplenia w lutym nadchodzą mrozy, a
wtedy u odmian jabłoni o mniejszej wytrzymałości na mróz (np. Szampion,
Jonagold, Koksa Pomarańczowa) oraz takich gatunków jak: brzoskwinie, morele i
czereśnie, dochodzi do uszkodzeń mrozowych tkanek w okolicach ran po wyciętych
pędach i konarach. W skrajnych przypadkach – przy dużych spadkach temperatury
może to skutkować znacznymi uszkodzeniami mrozowymi prześwietlonych drzew, a w
konsekwencji słabszym ich wzrostem i plonowaniem. Cięcie drzew owocowych należy
odłożyć do przedwiośnia. Natomiast w końcu stycznia, podczas ciepłych i
pogodnych dni (oraz przy optymistycznych prognozach pogody) można prześwietlać
krzewy agrestu, porzeczek czerwonych, białych i jagody kamczackiej.
● Ochrona przez
zwierzyną Jeżeli nie zdążyliśmy tego zrobić w grudniu –zabezpieczamy zwłaszcza młode
drzewka owocowe przed uszkodzeniami przez gryzonie i zające. Na pnie drzewek
zakładamy plastikowe osłony, owijamy je kartonem lub słomą. Tam gdzie szkody
wyrządzają inne zwierzęta można zawieszać opakowane w folię perforowaną mydełka
toaletowe lub smarować pnie drzewek odstraszającymi preparatami, np. Pellacol
10 PA (należy go stosować 2-3 razy). Jeśli zauważymy na pniu ogryzienia kory
rany należy niezwłocznie zasmarować Funabenem Plus 03 PA, co chroni odsłonięte
drewno przed wysychaniem i pękaniem.
● Profilaktyka Przeglądamy korony
drzew i usuwamy zmumifikowane owoce oraz pędy z objawami zrakowaceń.
Ograniczymy tak źródła zarodników chorób grzybowych. Porażone owoce trzeba
usunąć z działki lub głęboko zakopać.
● Bomba
witaminowa Kiełki warzywne można tanio wyprodukować samemu. Są one źródłem substancji
odżywczych, w tym związków prozdrowotnych. Mogą być składnikiem prawie każdej
potrawy. Warto je jeść, zwłaszcza na przedwiośniu bo są tanim i zdrowym
uzupełnieniem diety. W sprzedaży są specjalne zestawy nasion przeznaczonych na
kiełki oraz niedrogie kiełkowniki.
● Nasiona W styczniu
rozpoczynamy przygotowania do wiosennych prac w ogrodzie. Zaczynamy zaopatrywać
się w nasiona warzyw i kwiatów jednorocznych. Najlepiej kupować odmiany warzyw
odporne lub tolerancyjne na choroby, np. pomidory tolerancyjne na zarazę ziemniaka:
Atol, Cherrola F1, Lancet, Malinowy Henryka F1, Poranek; ogórki tolerancyjne na mączniaka
rzekomego: Aladyn F1, Atlas F1, Bolko F1, Parys F1;, fasolę
odporną na antraknozę i bakteriozę obwódkową fasoli: Bona, Furora, Laura, Tara.